Afschaffing van de (gedeeltelijke) terugbetaling van de inschakelingsvergoeding: een (aanzienlijke) meerkost voor werkgevers die overgaan tot collectief ontslag
Een werknemer die ontslagen wordt in het kader van een collectief ontslag kan deelnemen aan een tewerkstellingscel. Een tewerkstellingscel begeleidt werknemers bij het vinden van een nieuwe job. Een werknemer die deelneemt aan de tewerkstellingscel heeft recht op een inschakelingsvergoeding gelijk aan zijn/haar lopend loon en voordelen gedurende een periode van 3 of 6 maanden. De inschakelingsvergoeding wordt betaald door de werkgever. Tot voor kort kon een werkgever van het werkloosheidsbureau (RVA/Onem) een terugbetaling krijgen van het gedeelte van de inschakelingsvergoeding dat de wettelijke opzeggingsvergoeding overschreed.
Deze mogelijkheid werd recent afgeschaft. Werkgevers moeten nu zelf volledig de kost dragen van de inschakelingsvergoeding, ook al overschrijdt de inschakelingsvergoeding de wettelijke opzeggingsvergoeding. Die maatregel kadert in een aantal begrotingsmaatregelen waartoe de regering vorig jaar heeft beslist. De afschaffing resulteert in een (aanzienlijke) toename van de herstructureringskost voor werkgevers.
1. Wat is een inschakelingsvergoeding?
Werkgevers die overgaan tot een collectief ontslag moeten een tewerkstellingscel oprichten [1] of kunnen aansluiten bij een reeds bestaande tewerkstellingscel.
Werknemers met een anciënniteit van minstens 1 jaar op de datum van aankondiging van het collectief ontslag hebben in geval van ontslag recht op een inschakelingsvergoeding indien zij deelnemen aan de tewerkstellingscel.
De inschakelingsvergoeding varieert in functie van de leeftijd van de werknemer op de datum van aankondiging van het collectief ontslag:
- Werknemers < 45 hebben recht op een inschakelingsvergoeding gelijk aan 3 maanden loon;
- Werknemers ≥ 45 hebben recht op een inschakelingsvergoeding gelijk aan 6 maanden loon.
De inschakelingsvergoeding wordt op maandelijkse basis uitbetaald en vervangt volledig of gedeeltelijk de wettelijke opzeggingsvergoeding. Wanneer de wettelijke opzeggingsvergoeding hoger is dan de inschakelingsvergoeding, dan ontvangt de werknemer nog een saldo opzeggingsvergoeding.
Voorbeeld: Een werknemer is 50 jaar op het ogenblik van aankondiging van het collectief ontslag. Op basis van zijn anciënniteit heeft hij recht op een wettelijke opzeggingsvergoeding gelijk aan 10 maanden en 30 weken loon. De werknemer neemt deelt aan de tewerkstellingscel. De werknemer ontvangt gedurende 6 maanden een inschakelingsvergoeding van de werkgever. Nadien ontvangt de werknemer een saldo opzeggingsvergoeding gelijk aan 4 maanden en 30 weken loon.
2. Terugblik: (gedeeltelijke) terugbetaling van de inschakelingsvergoeding door de RVA/Onem
Afhankelijk van de leeftijd en anciënniteit van een werknemer, is het mogelijk dat een werkgever geconfronteerd wordt met de verplichting om een inschakelingsvergoeding te betalen waarvan de kost hoger is dan de wettelijke opzeggingsvergoeding.
In dergelijk scenario kon de werkgever tot voor kort een terugbetalingsaanvraag indienen bij de RVA/Onem met het oog op terugbetaling van het verschil tussen de inschakelingsvergoeding en de opzeggingsvergoeding.
Voorbeeld: Een werknemer is 50 jaar op het ogenblik van aankondiging van het collectief ontslag. De wettelijke opzeggingsvergoeding is gelijk aan 13 weken loon. De werknemer neemt deel aan de tewerkstellingscel. De werknemer ontvangt gedurende 6 maanden een inschakelingsvergoeding van de werkgever. De werkgever kon een terugbetalingsaanvraag indienen bij de RVA/Onem met het oog op terugbetaling van de kost overeenstemmend met 13 weken loon.
3. Wat is nieuw: afschaffing van het terugbetalingsregime voor collectieve ontslagen aangekondigd vanaf 1 januari 2023
De regering heeft beslist om het terugbetalingsregime af te schaffen. Die beslissing kadert in de begrotingsplannen van de regering voor de komende jaren (met inbegrip van de verplichting voor de RVA/Onem om te besparen).
Dat betekent dat werkgevers die een collectief ontslag aankondigen na 31 december 2022 niet langer een terugbetalingsaanvraag kunnen indienen bij de RVA/Onem voor het geval de kost van de inschakelingsvergoeding de kost van de wettelijke opzeggingsvergoeding overschrijdt.
Die maatregel resulteert aldus in een verhoogde ontslagkost voor werkgevers in herstructurering.
4. Wat te onthouden?
Men moet met die verhoogde ontslagkost rekening houden bij het bepalen van het sociaal passief en de budgetteringsoefeningen, in het bijzonder in het kader van onderhandelingen over een mogelijk sociaal plan.
Het ALTIUS Employment team adviseert en begeleidt werkgevers tijdens herstructureringen (collectief ontslag, sluiting,…) en biedt praktisch advies en assistentie bij sociaal plan onderhandelingen en het opstellen en uitwerken van sociaal plan cao’s.
[1] Tenzij werkgevers met maximum 20 werknemers die geen beroep doen op het stelsel van SWT met verlaagde leeftijd.
Geschreven door
